OPROEP WINVORM, VLAMERTINGE
in samenwerking met GESTALT
BUREAU CNOCKAERT (OMGEVINGSAANLEG EN INFRASTRUCTUUR), DECLERCK & PARTNERS (TECHNIEKEN), ABICON INGENIEURSBUREAU (STABILITEIT)
BUREAU CNOCKAERT (OMGEVINGSAANLEG EN INFRASTRUCTUUR), DECLERCK & PARTNERS (TECHNIEKEN), ABICON INGENIEURSBUREAU (STABILITEIT)
In 2023 schrijft sociale huisvestingsmaatschappij Ons Onderdak een architectuurwedstrijd uit via de Oproep Winvorm voor de realisatie van 24 woonentiteiten en een ontmoetingsruimte in Vlamertinge (Ieper). Ons wedstrijdvoorstel (2e plaats) werd in samenwerking met Gestalt architecten en Bureau Cnockaert (omgevingsaanleg) ontworpen.
De cluster nieuwe woningen vormt een duidelijk buurtschap in het ruimere dorpse weefsel. Zichten vanuit de omgeving naar de gemeenschappelijke binnentuin die de gebouwen omarmen en een padenstructuur die de tuin doorkruist werken verbindend. We streven naar een ‘living apart together’, een duidelijke eigen plek verbonden met een ruimer geheel. Subtiele verdraaiingen tussen de bouwvolumes onderling vermijden te lange, repetitieve gevels waardoor het woongeheel institutioneel gaat aanvoelen. Bovendien openen zich door de verdraaiingen boeiende zichten tussenin de gebouwen en kunnen bestaande, waardevolle bomen worden gespaard. Vanaf de parking en het erfpad opent zich een zicht doorheen het nieuwe gebouwensemble - langsheen de historische gebouwen - en over de wal doorheen de parktuin. Nieuwe gebouwen kadreren daarbij mooi een zicht op de historische structuren in de verte. Je ziet duidelijk de postbussen en de twee verticale circulatie kernen. Slanke passerelles zweven tussen te gebouwen en vormen een beschutting op het maaiveld. Je herkent je voordeur en ziet licht branden bij de buren. Aangenaam thuiskomen!
We schoven een duidelijke ambitie naar voor om én te verdichten én het dorpse karakter van de plek te bewaren. Kleinschalige units met een voordeur naar buiten, zo dicht mogelijk bij het maaiveld. We zien geen noodzaak om een vierde bouwlaag, verder af gelegen van het maaiveld, te voorzien aan de rand van Vlamertinge tussen de vrijstaande woningen en rijhuizen van twee bouwlagen hoog. Laat ons hier het dorpsgevoel behouden - én een goede verstandhouding met de buren?
De directe nabijheid van de zorgfaciliteiten en activiteiten in het naastgelegen woonzorgcentrum Wintershove geeft dit project unieke kansen. Alle nieuwe woningen zijn daarom integraal toegankelijk en rolstoel bewoonbaar. De kleinere woonunits met 1 slaapkamer worden bovenaan de gebouwen gestapeld, de grotere woonunits met twee slaapkamers onderaan. Hierdoor ontstaat op de eerste verdieping de nodige ruimte voor een brede passerelle die als verhoogd maaiveld een pad vormt tussen de bomen en de gebouwen. Kleine verschuivingen en subtiele knikken tussen de bouwvolumes geven bewoners boeiende zichten naar de bomen en het maaiveld rondom. Alle woningen zijn doorzonwoningen met een zuid of zuidwest gericht terras en een keukenraam aan de andere zijde van de woning.
Vanaf het nieuwe woonerf is er een duidelijke en genereuze toegangsluifel voorzien onder de passerelle. Hier bevinden zich de postbussen, is er een overdekte open fietsenstalling voor bezoekers en krijg je een duidelijk zicht naar de twee trap/lift kernen. Deze zijn gelegen direct naast de centrale doorsteek en zijn subtiel verhuld als schoorstenen. Elke woning krijgt bovendien een eigen voordeur zichtbaar vanaf deze centrale toegang. Voor 9 van de 24 woningen is deze voordeur direct gelegen op het gelijkvloerse voetpad. De ontmoetingsruimte is gelegen in het hart van de site met zicht op het woonzorgcentrum. Een luifel verwelkomt bezoekers.
Ons ontwerpvoorstel voor de gevels is het resultaat van een zoektocht naar de juiste balans tussen schoonheid, robuustheid, stevigheid, onderhoud en schaduwwerking. Voor de nieuwe gebouwen van Ons Onderdak in Vlamertinge stellen we ons sobere gevels voor opgebouwd uit licht gekleurd metselwerk met fijnzinnige details. Slanke dakranden die subtiel uitkragen over de kopse zijgevels. Een scherpe uitlijning van balkons op de verspringingen in plan. Glas in de balustrades zodat ook oudere of minder mobiele bewoners (vaak zittend in het interieur) een vrij zicht krijgen naar buiten. De plint van de gebouwen wordt uitgevoerd in metselwerk. De terug gelegen gevels ter hoogte van balkons en passerelles worden uitgevoerd in een stevig plaatmateriaal met lichte kleur en voorzien van een stevige, hoge plint in metselwerk.
Slanke stalen structuren en lichte gevelmaterialen in combinatie met de betonnen luifel/passerelle en de massievere metselwerk muren zorgen voor een boeiende verschijning van de gebouwen in de parktuin, een zeer subtiele knipoog trouwens naar de gevels van het naastgelegen woonzorgcentrum. Niet oubollig maar geborgen en fris. Passend in het historische en nieuwe dorpsweefsel. Goed gekozen vaste raamkaderproporties en opengaande delen. Een stevige baksteen sokkel met daarboven een geschilderde houten gevelafwerking. Tegelijkertijd vernieuwend en toch vertrouwd.